احادیث قرائاتاحادیث قرائات، به روایات بیانگر نحوه قرائت پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و امامان معصوم علیه‌السّلام گفته می شود. ۱ - تعریفقرائت از لحاظ شأن و موقعیت، مانند حدیث، قواعد و ضوابطی دارد. آن مأخذ و منبعی که ماده و اساس نخستین قرائت قرآنی از آن سیراب می‌شود، گزارش‌های تاریخی بیانگر قرائات رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و ائمه علیه‌السّلام، و یا سکوت و تأییدات آنها نسبت به قرائاتی است که در حضورشان انجام می‌شد. به عبارت دیگر می‌توان گفت از دیدگاه علمای مسلمان، روایت از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و معصومان علیه‌السّلام ماخذ منحصر به فرد و منبع اصیل قرائت است. ۲ - جایگاهابن جزری از ابوعمرو عثمان بن صلاح نقل می‌کند که: "قرائتی که به آن عمل می‌شود باید نقل آن از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به عنوان قرآن ، متواتر یا مستفیض باشد". همچنین در کتاب منجد المقرئین تصریح می‌کند: قاری از اقراء به قرائتی که به نظر او درست و نیکو است و در زمینه آن، نقل و روایتی نیست برحذر باشد و نیز باید از اقرائی خودداری کند که از نظر قواعد عربی و لغوی درست می‌نماید، ولی فاقد روایت است. ۳ - اهمیتابوعمرو عثمان بن سعید دانی نیز (طبق نقل صاحب مناهل العرفان ) می‌گوید: ائمه و استادان قرائت درباره هیچ یک از انواع قرائت‌های قرآن به آن چه از لحاظ لغت، رایج تر و منطبق تر با قواعد عربی است وقعی نمی‌نهند؛ بلکه بر آن قرائت‌هایی تکیه می‌کنند که ثبوت فزون تری در روایت و صحت بیشتری درنقل داشته باشند. وقتی روایت و نقل درباره قرائت ثابت شود، نه قیاس و معیارهای قواعد و دستور زبان عربی می‌تواند آن را مردود کند و نه رواج و شیوع لغت ؛ زیرا قرائت، سنتی است که باید از آن پیروی کرده، آن را پذیرفت و سرانجام به آن روی آورد. [۲]
فضلی، عبد الهادی، تاریخ قرائات قرآن کریم، ص۱۰۱-۱۰۵.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «احادیث قرائات (علوم قرآنی)». |